Czwartek 16 listopada to dzień, w którym po raz kolejny w tym roku członkowie Dyskusyjnego Klubu Książki pojawili się w Bibliotece Publicznej w Czersku, żeby w miłym towarzystwie spędzić popołudnie. Ale przede wszystkim spotkali się, aby porozmawiać o przeczytanej ostatnio książce Jerzego Ambroziewicza pt. „Zaraza”.
Jerzy Ambroziewicz (1931-1995) był reporterem, autorem telewizyjnych programów publicystycznych, wieloletnim korespondentem TVP w Watykanie i laureatem wielu nagród dziennikarskich. „Zaraza”, określana jako fabularyzowany reportaż, została wydana po raz pierwszy w 1965 roku i opisuje wydarzenia związane epidemią ospy prawdziwej, która wybuchła we Wrocławiu w 1963 roku w czasach, gdy większość lekarzy nie pamiętała już nawet, jak wyglądają objawy tej choroby. Nie można było uniknąć porównania z tym, co działo się w Polsce w związku z pandemią COVID 19. Uczestnicy czwartkowego spotkania wskazali na punkty wspólne łączące obie pandemie. Wszechobecna izolacja, brak organizacji, kłopoty z zaopatrzeniem, niechęć ludzi do tworzenia w pobliżu ich domostw izolatorium, mnożenie się plotek i nieprawdziwych informacji, angażowanie do pomocy wszystkich chętnych – to tylko niektóre punkty styczne. Na uwagę zasługuje język reportażu. Plastyczne opisy i żywe dialogi potęgują dramatyzm wrocławskiej epidemii. Autor nie przedstawia tylko suchych faktów, ale dowiadujemy się, co czuli uczestnicy tragedii i jakie targały nimi emocje. Jedna z klubowiczek określiła narrację reportażu jako „surową”, co jest niewątpliwym atutem, ponieważ czuć w niej rękę samego autora, a nie sztabu ludzi, którzy często uczestniczą w powstawaniu współczesnej literatury i za wszelką cenę próbują poprawiać autora ze szkodą dla jego książki. Główny wniosek, który wyłonił się z dyskusji i zakończył spotkanie był taki, że czasy się zmieniają, ale przebieg zarazy i walka z nią pozostaje niezmienna od lat. Ludzkość nie wymyśliła niczego nowego, bardziej skutecznego, a najbardziej interesujące jest to, że zachowania ludzi w obliczu zarazy również się nie zmieniły. Są tacy, którzy niosą bezwarunkową pomoc i tacy, którzy wolą pozostać bierni i dbać tylko o własny interes. Na szczęście tych pierwszych jest zwykle więcej.
W 1971 roku na podstawie reportażu Jerzego Ambroziewicza powstał dramat psychologiczny w reżyserii Romana Załuskiego. Autor jest jego współscenarzystą, a film dostępny jest w Internecie.
